مهرورزى مایه جلب رحمت
مهر و محبّت ، علت جلب رحمت حق به سوى عبد است .
قرآن مجید در آیاتى فراوان به این نکته بسیار مهم اشاره دارد که مهر و رحمت حق بىعلت نصیب کسى نمىشود ، ایمان ، جهاد ، هجرت ، عبادت ، رحم و محبّت به دیگران و نظایر اینها ، از علل جلب و جذب رحمت حق به سوى انسان است و به قول لسان الغیب ، حافظ :
طفیل هستى عشقاند آدمى و پرى ارادتى بنما تا سعادتى ببرى
کسى که همه حالات مثبت و به ویژه مهر و محبّت و عشقورزى را در سرزمین وجود خویش نابود کرده و جز حرکت فیزیکى که محصول تنفس هوا و خورد و خوراک است از او باقى نمانده و از هستى خویش غیر کویرى خشک بجا نگذارده و استعداد و قواى ملکوتى خود را نابود نموده ، چگونه نور رحمت پروردگار از افق تاریک حیاتش جلوه کند و خورشید مهر اهلى به سرزمین هستىاش که پشت به خورشید دارد بتابد ؟ !
چگونه کسى که مهر و محبت و مهرورزى را در دل خود نپرورانده و متخلق به این اخلاق نشده و در قلب خود جایى را براى این حقیقت بسیار با ارزش بازنکرده امید رحمت حضرت حق را دارد ؟ !
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مىفرماید :
« مَنْ لا یَرْحَمِ الناسَ لا یَرْحَمْهُ اللّهُ » 1 .
کسى که به مردم مهربانى نکند خداوند به او مهربانى نمىکند .
با این بیان رسول خدا صلی الله علیه و آله مشخص مىشود که مایه جلب رحمت حضرت حق ، مهرورزى و محبت و مهربانى نسبت به مردم است .
حضرت امیرالمؤمنین على علیه السلام مىفرماید :
عَجِبْتُ لِمَنْ یَرجُو رَحمَةَ مَنْ فَوقَهُ کیفَ لا یَرحَمُ مَنْ دُونَهُ 2 .
تعجب مىکنم از کسى که به مهر و محبت بالا دست خود امیدوار است چگونه به زیر دست خود مهربانى نمىکند .
کسى که امیدوار به رحمت حضرت حق است که مافوق همه قدرتهاى عالم است چرا زمانى که خود مىتواند توجه به زیردستان خود داشته باشد و با آنها محبت و ملاطفت داشته باشد مهربانى نمىکند ؟ !
دریاى مواج رحمت حضرتش با مهرورزى به هم نوعان و زیردستان و حتى بىارزشترین موجودات به خروش مىآید و موجبات جلب رحمت بىنهایتش فراهم مىشود .
پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله مىفرماید :
مَنْ رَحِمَ وَلَوْ ذَبیحَةَ عُصْفورٍ رَحِمَهُ اللّهُ یَوْمَ القِیامَةِ 3 .
هر کس رحم کند اگر چه به لاشه گنجشکى خداوند در روز قیامت به او رحم خواهد کرد .
در روایتى دیگر مىفرماید :
« یُنادى مُنادٍ فى النارِ : یا حَنّانُ یا مَنّانُ نَجِّنِى مِنَ النّارِ فیأمُرُ اللّهُ مَلَکاً فَیُخْرِجُه حَتّى یَقِفَ بَینَ یَدَیْهِ فَیَقولُ اللّهُ عَزَّوجَلَّ : هَل رَحِمتَ عُصفُوراً ؟ » 4 .
ندا دهندهاى در آتش دوزخ فریاد مىزند : اى خداى مهربان ! اى بخشایشگر ! مرا از آتش نجات ده . پس خداى متعال به فرشتهاى دستور مىدهد پس او را از آتش بیرون مىآورد و در پیشگاه حضرت حق مىایستد . خداى متعال به او مىفرماید : آیا تو به گنجشکى رحم کردى [ تا امروز مورد مهر و محبت من قرارگیرى ] ؟ !
امید رحمت از خدا با مهرورزى
انسانهایى که نسبت به امور دیگران بىتفاوتاند و جز براى شکم و رفاه حال خود دغدغهاى ندارند و به قول اهل دل چون چوب خشک هستند و قلب آنان از حالات مثبت به ویژه عشق و محبّت محروم است ، اگر از خدا توقع محبّت و رحمت و مهر و شفقت داشته باشند یقیناً توقع بىجا و بىموردى است ، ولى آنان که دلى غرق محبّت و مهر دارند و نسبت به امور دیگران بىتفاوت نیستند و پیوسته مهر و عشق خود را عملاً براى خلق خدا هزینه مىکنند اگر از خدا امید محبّت و رحمت داشته باشند ، امیدشان امیدى مثبت و توقعشان توقعى بجا و بر حق است و بر اساس آیات و روایات ، یقیناً مورد مهر خداوندى در دنیا و آخرت قرار مىگیرند و حضرت دوست محبّت و عشقورزى آنان را نسبت به دیگران از طریق لطف و احسان خود تبدیل به شیرینترین محصول ابدى و میوه سرمدى یعنى بهشت عنبر سرشت و رضوان اکبر و عِیشَةٍ رَاضِیَةٍ مىکند و تبدیل حالات معنوى و اعمال صالحه به بهشت و رضوان ، بر خدا آسان است ، . . . إِنَّ ذلِکَ عَلَى اللّهَ یَسِیرٌ 5 .
. . . بىتردید [ ثبت در آن کتاب ] بر خدا آسان است .
پی نوشت ها:
1 ـ الجعفریات : 167 ؛ کنز العمال : 5972 ؛ مستدرک الوسائل : 9/55 ، باب 107 ، حدیث 10183 .
2 ـ غرر الحکم : 449 ، حدیث 10334 ؛ میزان الحکمة : 4/1994 ، الرحم ، حدیث 6961 .
3 ـ کنز العمال : 15614 .
4 ـ کنز العمال : 5992 ؛ میزان الحکمة 4/1994 ، الترحم ، حدیث 6964 .
5 ـ حج ( 22 ) : 70 و چند سوره دیگر .
بر گرفته از کتاب مهرورزی وعشق از حسین انصاریان
